Üniversitelerde Akran Mentorluğu (Peer Mentoring)

Üniversiteye yeni başlayan bir genç nasıl hisseder? Siz nasıl hissetmiştiniz o ilk günlerde?

Heyecanlı? Garip? Yalnız? Özgür? Endişeli? Mutlu? Stresli?

Yorucu bir sınav maratonunun arkasından ipi göğüsleyen gençlerin, başarmanın mutluluğunu yaşadıkları ama aynı zamanda artık bir yetişkin olarak, yeni bir kimlikle, yeni sorumluluklar üstlendikleri bir dönem üniversite dönemi. Gençlerin gelecekteki hayatlarını şekillendiren en önemli dönemeçlerden biri. Hele bir de genç, farklı bir şehirden gelmişse ya da farklı bir ülkeden… Barınma, beslenme, aileden ilk defa ayrılmanın yarattığı güvensizlik sorunları, ilk defa tamamen kendi kararlarını verecek olmanın sorumluluğu, bir sürü yük bindirir gencin üzerine.

Üstüne yeni bir ortam, yeni arkadaşlar, yeni bir düzen, yeni bir sistem…

Evet böyle bakınca ilk günler gerçekten birçok gencin çok zorlandığı bir dönem olabiliyor.

İşte bu zor dönemde, gençlerin okula ve yeni yaşamlarına uyumlanmalarına, zorluklarla başa çıkmalarını kolaylaştıracak bilgi, motivasyon ve desteği sağlamalarına yardımcı olan çok ama çok önemli bir araç ‘Akran Mentorluğu’.

Aslında akran mentorluğu sadece okullarda uygulanan bir mentorluk modeli değil, iş dünyasında da sık olarak kullanılan bir model.

 Akran mentorluğu nedir?

Akran mentorluğu, aynı yaşta veya aynı kariyer aşamasında olan bir kişinin belirli bir alanda diğerinden daha fazla deneyime sahip olduğu ve bilgi/beceri/deneyim transferinin yanı sıra diğerine destek de sağlayabildiği bir ilişkidir. Akran mentorluğu birebir olduğu gibi bir grup içinde de deneyimlenebilir.

Ülkemizde ve uluslararası arenada üniversitelerdeakran mentorluğunun yaygın olarak kullanıldığı görülmektedir. Akran Mentorluğu Programları ile üniversite üst sınıflarındaki öğrenciler (mentor) üniversiteye yeni başlayan öğrencilere (menti)mentorluk yaparak, onların akademik hayata ve yeni ortama uyumlarını hızlandırmak üzere kendi bilgi ve deneyimlerini paylaşırlar.  Böylece üniversiteye yeni başlayan öğrencilerden bazılarının hissettikleri olumsuz duygular ve belirsizlik azalarak bu durum gençlerin akademik ve sosyal performanslarına olumlu bir şekilde yansır.

Akran Mentorluğu Programlarınınüniversiteye yeni başlayan öğrencilere katkıları nelerdir?

• Fakülte/Okul ve üniversite hizmetleri hakkında bilgilenme
• Akademik destek ve tavsiye
• Hocalarla iletişim
• Etkili ders çalışma
• Sosyal çevrenin genişlemesi
• Öğrenci grupları ve gönüllük fırsatları
• Kişisel ve pratik tavsiyeler
• Akademik ve sosyal hayatın dengelenmesi

Akran Mentorluğu Programları nasıl uygulanır?

Akran mentorluğu programlarında mentorlar gönüllüler arasından belirli kriterler baz alınarak seçilir. Programa katılan yeni öğrenciler (mentiler), uyumlu bir mentor ile eşleştirilir. Mentorların 3. Ve 4. Sınıf öğrencisi olması, gönüllü, iletişim becerileri yüksek, akademik başarıya sahip olmaları gibi kriterler doğrultusunda belirlenmeleri ve doğru bir eşleştirme gerçekleştirilmesi programdan elde edilecek optimum faydayı elde etmeye katkı sağlayacaktır.

Seçilmiş mentorların görüşmelere başlamadan önce mentorluk eğitimlerinin verilmesi de program başarısına direkt etki eden önemli bir unsurdur. Çünkü mentor olarak yeterli bilgi ve deneyime sahip olmakla birlikte ne zaman, nasıl bir yöntemle, ne kadar sıklıkta, hangi dozda bilgi ve deneyimlerini paylaşacaklarını, sorumluluklarını ve sınırlılıklarını bilmek mentorlarınsüreçte rahat hareket etmesine ve süreci uyumlu bir şekilde sonuna kadar götürebilmesine olanak sağlamaktadır.

Dolayısıyla üniversitelerde Akran Mentorluk Programlarının belirli bir sistem ve kurallar çerçevesinde yani yapılandırılmış bir mentorluk sürecinin gerçekleştirilmesinde fayda bulunmaktadır.

Programın amaç ve çıktılarının net olarak belirlenmesi, programın takip ve koordinasyonu, mentor seçimi, mentor ve menti eğitimleri, mentor-menti eşleştirilmesi, görüşmelerin belli bir yöntem ve sistem dahilinde gerçekleştirilmesi, program içindeki paydaşların rol, sorumluluk ve sınırlılıklarının belirlenmesi, program süresince arada ve kapanışta değerlendirmelerin gerçekleştirilmesi bir program tasarımında önemli noktalar olarak karşımıza çıkmaktadır.

Sonuç olarak, akran mentorluğu gençlerin üniversite yaşamına hızlı bir şekilde adaptasyonlarında önemli bir rol oynar. Akran mentorluk programlarında menti kadar mentorlar da birçok kazanım sağlar. Mentor öğrenciler bu süreçte deneyim kazanır, liderlik, organizasyon ve iletişim becerilerini kuvvetlendirir. Üniversiteler ise hem akademik hem de sosyal anlamda geleceğin başarılı meslek sahiplerini yetiştirmede kazanım sağlar. Tüm paydaşların kazandığı harika bir yöntemdir akran mentorluğu.

Dr. Aylin DEMİRAY ÖZDEN

Eğitim Danışmanı/Akredite Koç/Akredite Mentor