Girişimci Mentorluğunda Verimi Artırmak İçin Ne Yapmalı?

Girişimcilik ekosisteminde ve hızlandırılmış girişimcilik programlarında mentorluğun önemi artık tartışılmamakla birlikte mentorluk sistemlerinin ve mentorların verimliği konusunda eksiklikler olduğu aşikar. Mentorluğun mentiye, girişimine ve hatta çevresine katkısı büyüktür. Konu ile ilgili yapılan araştırmalardan çıkan istatistik sonuçları* bunu ispat etmektedir.
Peki neler yapılmalı? Yurt içi ve yurt dışı girişimci mentorluğu çalışmalarına baktığımızda, aşağıdaki konulara dikkat edilmesi gerektiği ortaya çıkıyor;

1-Amaç
Girişimcileri desteklemek için özellikle hızlandırılmış programların içinde birtakım eğitimler ve mentorluk programları yer almaktadır. Öncelikle bu programları oluşturmakta girişimcilere destek vermenin yanı sıra; Alt hedefler nedir? Program sahibi nasıl çıktılarla programı bitirmek istiyor? gibi sorulara net cevaplar verilmeli ve ona göre bir çerçeve oluşturmak gerekmektedir. Bu çerçeveyi çizdikten sonra, buna uygun destekleyici eğitimler ve bu konularda uzmanlığı olan mentorlar seçilmelidir.

Genel olarak, girişimciyi geliştirmek ve desteklemek için 3 temel noktada eğitim ve mentorluk verilebilir.

• Girişimcinin iş fikri nedir? Hangi ihtiyaca cevap veriyor ve değer önerisi nedir? İnovatif bir ürün mü?

• Bu ürün/hizmetin sürdürebilir olabilmesi için gerekli kaynaklar ve kanallar, işbirlikleri, pazar araştırmaları, rakip ve teknolojik bilgileri ve uygun maliyet ve gelir modelleri.

• Büyüme için gerekli ise sermaye yapısı ve yatırım konuları önem arz etmektedir.

Tabii, programın amacı göz önüne alarak da eğitimlerin başlıkları çeşitlendirilebilir.

2-Mentor ve Menti eğitimleri
Mentor, tecrübe ve bilgisini paylaşıp, girişimcinin bu yolda yapacağı hataları önceden görmesini sağlayarak başarısına büyük katkı sağlayabilir.

Ama mentorun bilgi ve deneyimini nasıl aktarması gerekiyor?
Mentorun rolleri arasında kapı açan, network yaratan, deneyim paylaşan, bilgi aktaran, hamilik, arkadaşlık vs bulunmaktadır. Peki bu rolleri hangi becerilerle süslemeli? Hangi araçları kullanmalı? Bu soruların karşılığını mentorluk eğitimlerinden almalı mentor.
Girişimcinin yaratıcılığını engelleyen yaklaşımlardan kaçınması mentorların en büyük sorumluluğu. Mentorların görevi, girişimcilere formüller vermek değil, onlara kendi formüllerini bulması için alan yaratmaktır. Aksi takdirde bir danışmandan farkı kalmaz. Girişimcinin potansiyelini ortaya çıkaran sorular sormalı ve ona kendi yolunu bulması için deneyim ve bilgisini de aktararak yol arkadaşlığı yapmaktır. İşte bu becerilere sahip olmak için de mentorluk eğitimi almak önemli.
Girişimci mentor eğitimlerinde, yalnızca mentorluk becerileri değil, birtakım teknik ve koçluk araçları da yer almalıdır. (Canvas, hedefleri belirleme konusunda GROW modeli, Smart OKR ve KPI vs.)

Mentinin eğitim alması da mentorluk sisteminin verimini arttıran faktörlerden biridir.
Hedeflerin SMART hale gelmesi, sürecin nasıl olması gerektiği, mentordan minimum sürede maksimum fayda sağlamak için mentinin görev ve sorumlulukları gibi konular menti eğitimlerinde bulunması noktalar.

3- Eşleşme
Mentor ve menti eşleşmesi, iki tarafın uyumlu bir ilişki kurması ve verimli sonuçlar alması için çok önemli.

Burada mentorun uzmanlık alanı, eğitimi, sektörde hangi alanlarda rolleri olduğu(deneyimli bir girişimci, yatırımcı, çalıştığı firmalar ve ünvanlar, danışman, koç vs.) ve hatta ilgi alanları irdelenmelidir. Girişimcilerin ihtiyaçları, girişimin hangi sektörde yer aldığı ve hatta girişimcinin kendini var etmesinde katma değeri olan tüm sosyal geçmişi ile karşılaştırıp eşleşme yapılmalıdır. Eşleşme konusunda çeşitli yaklaşımlar olmakla birlikte bu yaklaşımları burada irdelemekten ziyade programa uygun eşleşme nasıl olmalı konusu oldukça dikkat edilmesi gereken bir durumdur.

4- Takip
Eşleşmeler yapıldıktan sonra artık işimiz bitti diye düşünmemiz gerekmektedir. Takip konusu verimliliği etkileyen faktörlerden. Yalnızca ihtiyaçların karşılanması ile ilgili kısmını takip etmek de yeterli değildir. Tüm öngörülere rağmen, uyum yakalayamayan mentor- mentilerin takibi de dikkat etmesi gereken konulardan biridir. İlişkinin içsel faktörleri ve dışsal faktörleri(nerede görüşüldüğü, program yürütücün sağladığı araçlar ve kaynaklar vs.) beraberce takip konusu olmalıdır.

5- Sonuç ve Ölçümleme
Programın başarısı ölçülmelidir. Sistemi, başta konulan hedefe ne kadar ulaştığını, mentor ve mentilerin verdiği geri bildirimlerle nicelik ve nitelik olarak ölçülebilir hale getirmek gerekmektedir.

Yukarda anlatılan klasik mentorluk sürecidir. Sistem içinde bir değil birden fazla mentorla çalışmak daha çok yarar sağladığı yapılan çalışmalarda görülmüştür. Ayrıca yukarıda anlatılan formal mentorluğun yanında elbette informal mentorlar da mentileri geliştirici roller almaktadır.

Hızlandırılmış programların bir kısmında daha kısa süreli mentor ve menti ilişkisi olabilmekte. Bu durumda da yukarıdaki adımların daha önceden düşünülmüş olması ve yapılandırılması verimi arttırır.

Klasik uzun dönemli yapılandırılmış mentorluk haricinde, yine belli bir amaca hizmet eden konularda, modern mentorluk uygulamalarını da girişimci mentorluğunda kullanmamız mümkündür. Speed Mentoring, Mentoring Circles ve Flash Mentoring bunlardan bir kaçıdır.

Meltem SARAL
Mentor Akademi Kurucu Ortağı
EMCC Akredite Practioner Koç ve Mentor/Erickson Koç ve Takım Koçu
0212 806 25 50 – 0850 220 18 20
info@mentorakademi.com.tr

(*)Fortune 500 şirketlerinin %71’i mentorluk programlarına sahiptir.
İşletmelerin %67’si mentorluk sayesinde verimlilik artışı bildirdi.
İşletmelerin %55’i mentorluğun kârları üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu hissetti.
https://www.guider-ai.com/blog/why-everyone-needs-mentoring-in-the-workplace